Posługi i święcenia: ku pełni życia w Chrystusie

Sześć lat studiów to, może się wydawać, długi okres na przygotowanie do służby w kapłaństwie. Jednak, aby dobrze wypełniać powierzane przez Jezusa i Kościół zadania, trzeba spędzić na modlitwie wiele godzin. Jednocześnie potrzebna jest wiedza i praktyka, aby to, co jest przez kapłana głoszone, było zarazem realizowane w jego życiu oraz w życiu tych, wśród których pracuje.

W celu lepszego i pełniejszego wprowadzenia do służby ludowi Bożemu, alumni są stopniowo włączani w pełnienie różnych posług w Kościele. Można by powiedzieć, że z każdym etapem alumni włączają się coraz mocniej w życie seminarium, a jednocześnie w życie parafii i diecezji.

Obłóczyny - Pierwsze dwa lata studiów seminaryjnych nie przynoszą wielkich zmian w stroju i posłudze alumnów. Jest to bowiem czas na zorientowanie się czym jest posługa kapłańska i jakich wymaga poświęceń. Po skończeniu kursu filozofii - na początku trzeciego roku studiów alumni przywdziewają uroczyście strój osoby duchownej, czyli sutannę. To wydarzenie jest poprzedzone trzydniowymi rekolekcjami, które jednocześnie są wprowadzeniem do nowego roku akademickiego. Otrzymując sutannę, alumn nie składa żadnych przyrzeczeń, jednak noszenie takiego stroju jest samo przez się zobowiązaniem do stylu życia właściwego osobie duchownej. W obrzędzie obłóczyn (tak nazywa się uroczyste włożenie sutanny) zwraca się uwagę na zmianę stroju, która powinna pociągnąć za sobą zmianę stylu życia - przyobleczenie się w nowego człowieka. Uroczystość obłóczyn ma zazwyczaj miejsce w kościele św. Wojciecha w Białymstoku.

Lektorat - Kolejnym krokiem w drodze do kapłaństwa jest przyjęcie posługi lektora. Zwyczajowo odbywa się to w połowie trzeciego roku studiów, w Wielkim Poście, po przeżyciu przez alumnów rekolekcji. Posługa ta wywodzi się już ze starożytności, jednak dziś ma trochę inne znaczenie. Biskup w czasie udzielania posługi lektora wręcza alumnowi księgę Pisma Świętego ze słowami: Przyjmij księgę Pisma świętego i wiernie przekazuj Słowo Boże, aby coraz mocniej działało w sercach ludzkich. Od tego momentu alumn może czytać Słowo Boże w liturgii, a także staje się pomocnikiem biskupa, kapłanów i diakonów w przekazywaniu tegoż Słowa ludziom, zwłaszcza przez przygotowywanie kandydatów do godnego przyjęcia sakramentów. Oprócz tego alumn - lektor ma prawo święcić w Wielką Sobotę pokarmy na stół wielkanocny.

Akolitat - Następny etap to posługa akolity. Jest ona udzielana zwyczajowo w połowie czwartego roku studiów, także w Wielkim Poście, po skończonych rekolekcjach. Ta posługa ma także swoje korzenie w starożytności chrześcijańskiej i łączy się ściśle z Eucharystią. Dziś akolita jest wzywany przede wszystkim do troski o służbę ołtarza, jak również przez przyjęcie tej posługi staje się nadzwyczajnym szafarzem Komunii Świętej. Akolita bowiem może, w razie potrzeby, pomagać kapłanowi w udzielaniu wiernym Komunii Św. oraz może ją zanosić do chorych. W czasie ustanawiania akolity Biskup, podając patenę z chlebem, wypowiada słowa: Przyjmij naczynie z chlebem do sprawowania Eucharystii i tak postępuj, abyś mógł godnie służyć Kościołowi przy stole Pańskim.

Kandydatura przed święceniami diakonatu i kapłaństwa - W miarę zbliżania się do końca studiów alumni muszą zdecydowanie wyrazić wolę przystąpienia do święceń diakonatu i kapłaństwa. Ma to miejsce w uroczystym obrzędzie w czasie studiów na piątym roku. Zwyczajowo odbywa się to w grudniu (okres adwentu), po przeżyciu przez alumnów jednodniowego czasu skupienia. W czasie uroczystej Mszy Św. alumni, wobec Biskupa i zgromadzonych wiernych, wyrażają publicznie gotowość i chęć przyjęcia święceń diakonatu i prezbiteratu.

Święcenia w stopniu diakonatu - Pod koniec piątego roku studiów (zwyczajowo na przełomie maja i czerwca) alumni są włączani do stanu duchownego przez przyjęcie sakramentu święceń w stopniu diakonatu. Do tego momentu są przygotowywani przez tygodniowe rekolekcje, które odbywają się w Domu Rekolekcyjno-Wypoczynkowym znajdującym się przy Sanktuarium MB Szkaplerznej w Studzienicznej. Funkcja diakona pochodzi już z czasów apostolskich, a dziś ta funkcja polega przede wszystkim na asystowaniu biskupowi lub kapłanowi w czasie Mszy Św. Diakon czyta podczas Eucharystii Ewangelię, rozdziela wiernym Komunię Św., może głosić Słowo Boże (homilię, kazanie), a także może udzielać chrztu św., czy też prowadzić ceremonie pogrzebowe. W czasie święceń diakonatu alumn przyrzeka posłuszeństwo swemu Biskupowi, zobowiązuje się do nieustannej modlitwy (tzw. brewiarz, czyli Liturgia Godzin) oraz do życia w celibacie, czyli do życia w czystości poza małżeństwem. Bardzo wzruszającym momentem w czasie święceń jest modlitwa wszystkich zgromadzonych przez wstawiennictwo świętych, podczas której kandydaci na diakonów leżą krzyżem na posadzce kościoła. Głównym zadaniem diakona jest głoszenie Słowa Bożego, dlatego pod koniec obrzędu święceń Biskup wręcza każdemu z nowych diakonów księgę Ewangelii ze słowami: Przyjmij Chrystusową Ewangelię, której głosicielem się stałeś; wierz w to, co będziesz czytał; nauczaj tego, w co uwierzysz i wypełniaj to, czego będziesz nauczał. Obrzędy kończą się przekazaniem przez Biskupa znaku pokoju, po czym taki znak przekazują starsi święceniami diakoni, co ma oznaczać włączenie nowo wyświęconych do grona diakonów.

Święcenia w stopniu prezbiteratu - Uwieńczeniem sześciu lat studiów i przygotowań są święcenia kapłańskie, udzielane zazwyczaj przez Księdza Arcybiskupa Metropolitę przy końcu maja lub na początku czerwca w Bazylice archikatedralnej. Kapłani są pomocnikami Biskupa w sprawowaniu jego pasterskiej posługi. Do zadań kapłana należy przede wszystkim głoszenie Ewangelii, wykładanie prawd wiary, udzielanie sakramentów i składanie Ofiary Eucharystycznej. O tych obowiązkach poucza Biskup w czasie obrzędu święceń. Podobnie jak w przypadku święceń diakonatu, tak też i tu wspólnota Kościoła poleca kandydatów na kapłanów w Litanii do Wszystkich Świętych. W czasie śpiewu tej litanii diakoni „leżą krzyżem”, oddając się w ten sposób na wyłączną służbę Bogu i Kościołowi. Najistotniejszym momentem święceń jest włożenie rąk przez Biskupa, a potem przez innych kapłanów, wraz z odmówieniem modlitwy konsekracyjnej. Charakterystycznym momentem święceń kapłańskich jest namaszczenie dłoni wyświęcanych, olejem krzyżma świętego ze słowami: Pan nasz Jezus Chrystus, którego Ojciec namaścił Duchem Świętym i mocą, niech cię strzeże, abyś uświęcał lud chrześcijański i składał Bogu Ofiarę. Oprócz tego Biskup wręcza nowym kapłanom patenę z chlebem i kielich z winem jako symbol Eucharystii, którą nowo wyświęceni księża będą od tej pory sprawować. Obrzędy kończą się przekazaniem pocałunku pokoju, po czym neoprezbiterzy (tak się określa nowo wyświęconych kapłanów) koncelebrują Mszę św. wraz z Księdzem Arcybiskupem.

Po uroczystościach prymicyjnych (pierwsza Msza Św. sprawowana samodzielnie) kapłani są posyłani do pracy w różnych parafiach naszej archidiecezji. Taki cel mają przygotowania alumnów przez formację seminaryjną i przez przyjmowanie posług, a potem kolejnych stopni święceń.